گلوکوم یا آب سیاه چیست؟
ثبات شکل کروی چشم بوسیله فشار داخل چشم (IOP)حفظ می شود.این فشار بوسیله ترشح مایع زلالیه در اتاق قدامی چشم ایجاد می شود.

این مایع که نقش مغذی بافتهای چشم را نیز دارد، در صورتی که خروج آن کمتر از مقدار ورود آن باشد باعث افزایش فشار چشم (آب سیاه) می گردد.
آب سیاه می تواند به عصب بینایی که بین چشم و مغز قرار دارد آسیب برساند و در صورتی که دیر تشخیص داده شود می تواند باعث کاهش میدان دید و حتی کوری شود.
گلوکوم معمولا در اواخر زندگی اتفاق می افتد، اما ممکن است در هر سنی حتی در نوزادان وجود داشته باشد.
متاسفانه بیشتر انواع آب سیاه علائمی برای اینکه بیمار بتواند خود آن را تشخیص دهد نداردوفقط یک اپتومتریست یا چشم پزشک می تواند علائم هشدار دهنده اولیه آب سیاه را تشخیص دهد و قبل از از دست دادن بینایی شروع به درمان گلوکوم کند.
فشار چشم نرمال حداکثر 21mmhgدر نظر گرفته می شود.البته بالا بودن فشار به تنهایی ممکن است باعث آسیب به عصب بینایی نشود و عوامل دیگری باید وجود داشته باشد که متخصص چشم اقدام به درمان کند.

درمان گلوکوم
در اکثر انواع گلوکوم، آسیب عصب بینایی و از دست دادن بینایی رخ می دهد، زیرا فشار داخل چشم (IOP) بسیار زیاد است.تشخیص زودهنگام باعث درمان بهتر خواهد شد که شامل تجویز دارو و لیزر جهت بزرگتر کردن مجرای خروجی مایع زلالیه است.مراجعات منظم جهت کنترل حتی پس از درمان اولیه بسیار مهم است.

عوامل متعددی می توانند باعث افزایش فشار چشم و گلوکوم شوند:

• سابقه خانوادگی گلوکوم

• استعداد ارثی به گلوکوم

• شرایط زمینه ای مانند دیابت یا فشار خون بالا

• استفاده منظم از برخی داروها، از جمله استروئیدها

• آسیب یا ضربه به چشم

• قرنیه نازک (لایه شفاف جلوی مردمک چشم)

• نزدیک بینی شدید

البته گاهی اوقات نیز گلوکوم دلیل مشخصی ندارد.

گلوکوم با زاویه باریک (که به آن آب سیاه زاویه بسته گفته می شود) به طور ناگهانی یا در نتیجه آسیب یا بیماری یا بدون هیچ دلیلی ظاهر می شود. برای نجات بینایی،بیمار نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
علائم گلوکوم
گلوکوم با زاویه باز شایع تراست ولی معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند.با این حال، گلوکوم با زاویه باریک علائمی ایجاد می کند که بیمار خودش می تواند آن را تشخیص دهد. این موارد ممکن است شامل:
• درد شدید چشم ویا سردرد ناگهانی
• حالت تهوع و استفراغ

• تاری دید

گلوکوم مادرزادی

برخی از کودکان با نقصی به دنیا می آیند که مانع از خروج طبیعی مایع زلالیه از چشم می شود. معمولاً علائم واضحی مانند کدر شدن قرنیه، حساسیت به نور و آبریزش چشم وجود دارد.همچنین ممکن است عنبیه چشم دچار گلوکوم مادرزادی در کودک بزرگتر باشد.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر گلوکوم هستند؟

• افراد بالای 40 سال.

• افرادی که سابقه خانوادگی گلوکوم دارند.

• افراد مبتلا به بیماری های خاص مانند دیابت و فشار خون بالا.

• افرادی که از داروهای خاص در درازمدت، به ویژه کورتون(پردنیزولون،دگزامتازون و...) استفاده می کنند.

• افرادی که آسیب های چشمی یا آسیب های دیگر مانند جراحی چشم داشته اند.

پیشگیری از گلوکوم

بسیاری از اوقات، گلوکوم قابل پیشگیری نیست. اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای محدود کردن یا از بین بردن کاهش بینایی احتمالی انجام دهید.

کلید پیشگیری، انجام معاینات منظم چشم است ، حتی اگر بینایی شما طبیعی به نظر برسد.
افراد مبتلا به گلوکوم اغلب هیچ علامتی را در زمان معاینه تجربه نمی کنند.
ورزش و فعالیت بدنی گاهی فشار چشم را کاهش می دهد، اما برخی فعالیت ها در واقع می توانند فشار چشم را افزایش دهند.

اگر فشار چشم یا گلوکوم برای شما تشخیص داده شد و قطره های چشمی برای شما تجویز شد آنها را طبق برنامه دقیقی که پزشک ارائه می دهد استفاده کنید تا فشار چشم شما در حالت عادی باقی بماند و بینایی شما حفظ گردد.

تنظیم : اپتومتریست محسن شاهپری

منبع اصلی : allaboutvision.com